Nowy bat na płatników VAT. Początek nowego roku przyniósł wiele zmian w obowiązujących przepisach podatkowych.
Szczególnie dużo nowych zasad pojawiło się w ustawie o podatku od towarów i usług (VAT). Zdecydowana większość z nich ma na celu przeciwdziałanie nieprawidłowościom i oszustwom w rozliczeniach tego podatku. Skutkiem ich wprowadzenia jest jednak dalsza komplikacja rozliczeń i konieczny większy nakład pracy, by sprostać nowym wymogom. Pojawiły się także kary, których wiele lat w rozliczeniach VAT nie było, a które dotkną zarówno nieuczciwych podatników, jak i tych którzy zwyczajnie pomylili się w rozliczeniach i nieprawidłowo wykazali VAT w swoich deklaracjach.
Przed rokiem 2008 ustawa o VAT przewidywała tzw. sankcję za wykazanie w deklaracji kwoty VAT w nieprawidłowej wysokości. Od 1 stycznia 2017 roku wraca do tego rozwiązania, przewidując – oprócz konieczności zapłaty zaległego podatku wraz z odsetkami – dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości 30% kwoty zaniżenia. Oczywiście sankcje tę stosować się będzie także do zawyżenia kwoty VAT do zwrotu czy odliczenia. Od zastosowania sankcji może ustrzec jedynie samodzielne znalezienie pomyłki w rozliczeniach oraz skorygowanie deklaracji i wpłata podatku. Gdy stanie się to już po kontroli podatkowej, sankcja będzie jedynie obniżana do 20%.
Sankcje nakładane będą automatycznie, gdyż wynikają z samej ustawy i nie ma tu miejsca na uznaniowość ze strony organów skarbowych (inaczej niż w przypadku prawa karnego, gdzie decyduje stopień winy). Nowelizacja ustawy o VAT wymienia jedynie przypadki, gdy mimo błędu sankcje nie będą stosowane: popełnienie w deklaracji błędów rachunkowych lub oczywistych pomyłek oraz nieujęcie podatku gdy został on wykazany ujęte w innych okresach rozliczeniowych (zbyt wcześnie lub zbyt późno). Sankcje nie będą również ustalane w przypadku, gdy zaniżenie podatku jest dokonane przez osoby fizyczne, które za ten sam czyn ponoszą odpowiedzialność za wykroczenie albo przestępstwo skarbowe. Nie można bowiem karać tej samej osoby dwukrotnie za ten sam czyn.
Sankcja 30% będzie miała zatem zastosowanie np. w przypadku całkowitego odliczenia VAT z faktur za paliwo, gdy urząd skarbowy uzna iż samochód osobowy nie jest wykorzystywany wyłącznie na cele działalności gospodarczej. Zostanie nałożona także wówczas, gdy podatnik odliczy cały VAT od jakiegoś zakupu, a urząd uzna iż ze sprzedażą opodatkowana nie miał od żadnego związku bądź też powinien być rozliczony tzw. proporcją sprzedaży.
To jednak nie wszystko. W przypadku gdy zaniżenie podatku (zawyżenie odliczenia) VAT wynikać będzie z odliczenia z faktur wystawionych przez podmiot nieistniejący, stwierdzających czynności, które nie miały miejsca, podających kwoty niezgodne z rzeczywistością lub potwierdzających czynności, do których mają zastosowanie przepisy art. 58 i art. 83 Kodeksu cywilnego (np. czynności pozorne, mające na celu obejście przepisów), sankcja wynosić będzie 100% kwoty zaniżenia. Celem tego przepisu jest zwiększona kara za świadome uczestnictwo w oszustwach podatkowych i osiąganie nieuprawnionych korzyści majątkowych kosztem budżetu państwa. Automatyzm sankcji i brak konieczności orzekania o winie może jednak prowadzić do sytuacji, w której kontrola podatkowa uznając iż podatnik nie dysponuje wystarczającymi dowodami, iż zakupione usługi rzeczywiście zostały mu wyświadczone, zastosuje wobec niego te dotkliwą karę. Może się tak zdarzyć również, gdy odliczy od podatek z faktury, która tego podatku zawierać nie powinna lub zawiera go w nieprawidłowej wysokości.
Nadchodzi zatem czas, w którym niezbędna będzie zwiększona ostrożność i rozwaga przy podejmowaniu decyzji dotyczących rozliczeń w VAT. Warto też skonsultować podejmowane kroki z księgowym lub doradcą, aby uniknąć możliwych konsekwencji finansowych.
Łukasz Ziółek
[author] [author_image timthumb=’on’]http://www.polskamowi.pl/wp-content/uploads/2017/02/AZ-zdjecie-HR.jpeg[/author_image] [author_info]
Łukasz Ziółek
Specjalista w dziedzinie podatków- doradztwem podatkowym zajmuje się od 1995 roku. Egzamin na doradcę podatkowego zdał w 1998 roku (nr wpisu 06758).
Karierę zawodową rozpoczął w firmie Andersen, a później pracował w międzynarodowym koncernie Ernst&Young . Obecnie wykonuje zawód doradcy podatkowego prowadząc własną działalność.
Doświadczenie zawodowe Łukasza Ziółka koncentruje się na problematyce międzynarodowego i krajowego planowania podatkowego oraz doradztwa w sprawach bieżących. Zajmuje się podmiotami i strukturami finansowymi i holdingowymi oraz przygotowywaniem projekcji obciążeń podatkowych dla inwestycji. W swojej praktyce zawodowej zaangażowany był także w planowanie podatkowe i przeprowadzenie szeregu restrukturyzacji działalności, przejęć, fuzji, podziałów, zakupu i sprzedaży spółek i przedsiębiorstw, zarówno dla grup kapitałowych jak i inwestorów indywidualnych. Działalność doradczą koncentruje przede wszystkim na rynku nieruchomości inwestycyjnych, procesach budowlanych oraz wszelkich rozliczeniach związanych z cyklem deweloperskim.
Biegle włada językiem angielskim, jest autorem wielu publikacji w prasie codziennej i gospodarczej. Był redaktorem książki „Międzynarodowe planowanie podatkowe” (Difin, 1997), współpracował z zespołem redakcyjnym przy „Modelu Konwencji OECD – Komentarzu” (Oficyna Prawa Polskiego, 2010).
Od kwietnia 2011 jest członkiem Międzynarodowego Stowarzyszenia Podatkowego (IFA) w Polsce.
[/author_info] [/author]