Józef Piłsudski – współtwórca naszej niepodległości. Za czasów komuny pomijany, teraz zajął w historii należne mu miejsce. Warszawa upamiętniła Marszałka trzema pomnikami. W Polskamowi.pl krótka historia tych monumentów.

Pomnik Marszałka przy placu jego imienia jest prawdopodobnie najbardziej znany. Co najmniej trzy  razy w roku widzi go Polska podczas transmisji telewizyjnej obchodów Święta Konstytucji 3 Maja, Święta Wojska Polskiego i tak jak dziś, 11 listopada Święta Niepodległości. Pomnik na Placu Piłsudskiego  stoi vis a vis Grobu Nieznanego Żołnierza. Odsłoniła 22 lata temu jego córka Jadwiga Piłsudska – Jaraczewska razem z prezydentem Lechem Wałęsą, w 75. rocznicę bitwy warszawskiej 1920 r. Na monumencie zostały umieszczone trzy tablice z cytatami z Piłsudskiego: „Być zwyciężonym i nie ulec to zwycięstwo, zwyciężać i spocząć na laurach to klęska”, „Ten, kto nie szanuje i nie ceni swej przeszłości, nie jest godzien szacunku ani prawa do przyszłości” i „Demokratyczne Państwo Polskie musi przestrzegać kultury praw wszystkich swoich obywateli”.
Monument zaprojektował prof. Tadeusz Łodziana, a został wykonany w gdyńskiej Stoczni Marynarki Wojennej z brązu i granitu. Sam autor nie był zadowolony z lokalizacji, bowiem Marszałek ma za plecami parking samochodowy. Warszawianie błyskawicznie nazwali go „dziadkiem parkingowym”. Na dodatek przez pierwsze lata żołnierze Batalionu Reprezentacyjnego WP stojąc twarzą zwróceni do Grobu „pokazują swoje plecy Marszałkowi.

W Alejach Ujazdowskich, tuż obok Belwederu, znajduje się z kolei pomnik, przedstawiający stojącego Piłsudskiego, który opiera się obiema rękoma o szablę. Ów monument został uroczyście odsłonięty w 1998 roku przez prezydenta miasta Michała Święcickiego, warszawskiego krytyka muzycznego i działacza Jerzego Waldorffa (który był jednocześnie inicjatorem zbiórki pieniędzy na budowę pomnika)  i córkę marszałka. Pomnik ten jest kopią marmurowego posągu z lat 30. autorstwa Stanisława Ostrowskiego, który był m.in. twórcą Grobu Nieznanego Żołnierza. Zawiera jednak drobne odstępstwo, za sprawą Ministerstwa Obrony Narodowej, które przekazało dużą ilość łusek armatnich – został odlany ze spiżu. Na cokole znajdują się dwa dwa napisy: „Marszałek Józef Piłsudski” i „Swemu Obrońcy w 1920 r. – Warszawa”.
Najstarszym pomnikiem Marszałka jest popiersie, które znajduje się na terenie Akademii Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego przy ul. Marymonckiej 34. Rzeźba, autorstwa Alfonsa Karnego, powstała w latach 30. XX wieku. Od 1935 roku Akademia nosiła imię Marszałka. W komunistycznej Polsce patronem był generał Karol Świerczewski. Popiersie przetrwało ukryte w Łazienkach Królewskich. Na swoje miejsce wróciło w 1990 roku.

PolskaMowi.pl przypomina, że dziś z okazji Święta Niepodległości odbędą się w Warszawie uroczystości państwowe oraz wiele imprez masowych i okolicznościowych wydarzeń. Mieszkańcy powinni się liczyć w czasowymi utrudnieniami w ruchu i ze zmianami tras komunikacji miejskiej. Więcej informacji można znaleźć tutaj.

Centralne uroczystości rozpoczną się 0 12.00 na pl. Marsz. J. Piłsudskiego. Po nich ok. godz. 13 pododdziały wojskowe i grupy rekonstrukcyjne rozpoczną przemarsz trasą: Królewska-Krakowskie Przedmieście – Nowy Świat – Al. Jerozolimskie – Muzeum Wojska Polskiego.
Ciekawie zapowiada się też spacer ulicą 11 Listopada na Pradze. Początek o 13.00 przy Targowej 84 (róg 11 Listopada). Poprowadzi go przewodnik Jarek Spacerolog Praski.

AK

fotografie Anna Krzesińska