Cyfrowy humanizm, cyberhumanizm, humanizm 2.0 – przyjęło się wiele nazw, oznaczają jednak to samo.
Cyfrowy humanizm to odpowiedź nauk humanistycznych na wszechobecność technologii. Chociaż nauki humanistyczne od zawsze wydawały się jako najbardziej konserwatywne, to cyfrowy humanizm jest zaprzeczeniem i powiewem świeżości. To pole badań na skrzyżowaniu nauk humanistycznych, ale też informatyki oraz kognitywistyki.
Cyfrowy humanizm daje też szansę humanistom na zerwanie z wizerunkiem osób pozbawionych praktycznych umiejętności, wartościowych na rynku pracy. Wręcz przeciwnie, cyfrowy humanista to człowiek renesansu XXI wieku. Nie tylko zna się na sztuce, literaturze i teorii, ale też technologii.
Z informatyki cyfrowy humanizm zapożycza przede wszystkim metody badawcze. Do dyspozycji cyberhumanisty pozostają takie narzędzia jak data mining bądź web mining. Oprócz tego cyberhumanizm zaadoptował również metody badawcze z innych nauki i stworzył swoje odpowiedniki jak np. netnografię.
Ikoniczną postacią cyfrowego humanizmu jest kulturoznawca i medioznawca Lev Manovich. Popularyzuje on ideę nie tylko cyfrowego humanizmu, lecz także software studies. Głosi tezę, iż humanista wkraczając w świat mediów musi poznać także ich język, przez co rozumie naukę języków programowania. Poruszanie się po nowych mediach wymaga zrozumienia ich kodu, przepływu danych i swobodnej ich analizy. Jego najgłośniejsza książka to właśnie Język nowych mediów. Dzięki innowacyjnym myślom oraz umiejętności wnikliwego zgłębiania tematu porównywany jest niejednokrotnie do Marschalla McLuhana.
Gdzie studiować?
Uczelnie wyższe uruchomiły już kilka kierunków specjalnie dla osób zainteresowanych podjęciem studiów z pogranicza nauk humanistycznych i cyfrowych.
Uniwersytet Jagielloński już od paru lat kształci kulturoznawców biegłych w świecie cyfrowym. Na cyberhumanistów czeka tam specjalizacja z elektronicznego przetwarzania informacji. Studenci oprócz przedmiotów humanistycznych takich jak poetyka, historia kultury i sztuki uczą się także projektowania oraz programowania.
Także na kulturoznawstwie na Uniwersytecie Łódzkim studenci mogą zapisać się na specjalizację z nowych mediów. Program jest nie tylko ciekawy, ale także praktyczny. Obok zajęć historii gier komputerowych, sztuki interaktywnej studenci uczą się projektowania interfejsów.
Jednak w pełni nowym kierunkiem stawiającym za cel edukację humanistów nowej generacji jest Humanistyka 2.0 na Uniwersytecie Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy. Studenci mają tutaj do wyboru kilka specjalizacji, z których każda nastawiona jest na zdobywanie praktycznych umiejętności.
Krzysztof Nowakowski