Herbata to napój znany na całym świecie. Ludzie bardzo ją lubią i piją praktycznie do wszystkich posiłków. Wielu z nas nie wyobraża sobie życia bez tego napoju i każdy ma swój ulubiony rodzaj herbaty. Każda z herbat ma wyjątkowy smak, zapach, a także właściwości. Herbata czarna, czerwona, zielona, owocowa – każdy rodzaj ma swoich zwolenników. Polskamowi.pl omawia walory ulubionych herbat.
Wiadomo, że herbatę od dawna znali Chińczycy, jednak pierwsze zapiski na jej temat pochodzą dopiero z X wieku p.n.e. Do Polski dotarła w 1664 roku z Francji. Pierwsze znane wzmianki o herbacie pojawiły się w liście króla Jana II Kazimierza do żony Ludwiki Marii. Początkowo była traktowana jako ziele lecznicze. Zwyczaj picia herbaty w naszym kraju rozpowszechnił się dopiero w drugiej połowie XVIII wieku,
Herbata to napar przyrządzany z liści i pąków grupy roślin, nazywanych tą samą nazwą, należących do rodzaju kamelia.
Istnieje wiele rodzajów herbaty. Najpopularniejsze z nich to herbata czarna, zielona, biała, pu-erh czyli czerwona i ulung -niebieska. Najbardziej popularne gatunki czarnej herbaty to assam, yunnan, darjeeling, ceylon. Jest ona otrzymywana w wyniku czterech procesów: więdnięcia, skręcania, fermentacji i na końcu suszenia.
Herbata zielona powstaje z kolei z liści, które nie zostały poddane fermentacji. Te liście natychmiast po zerwaniu są suszone. Dzięki temu przechowuje ona więcej cennych składników od czarnej herbaty lub niebieskiej. Jest też znacznie delikatniejsza w smaku od czarnych herbat. Najbardziej popularne gatunki zielonej herbaty to: gunpowder, longjing , sencha i matcha.
Biała herbata powstaje z młodych pączków, które jeszcze nie zdążyły się rozwinąć. Zbiera się te pączki jedynie wiosną. Krzewy, z których powstać ma biała herbata, są chronione przed słońcem, żeby zapobiec wykształceniu się chlorofilu. Pączki następnie więdną i są suszone. Herbata ta produkowana jest głównie w Chinach. Ma ona odcień lekko srebrnawy, a po zaparzeniu ma kolor jasno słomkowy. Jest to jeden z najdroższych rodzajów herbaty.
I herbata żółta, której proces produkcji zbliżony jest w fazie początkowej do procesu wytwarzania herbaty białej, ale wymaga dłuższego schnięcia, co powoduje, że w smaku różni się w sposób istotny zarówno od białej jak i zielonej herbaty. Kolor naparu jest zielonkawo-żółty. Obecnie uznawana jest za najszlachetniejszy rodzaj herbat.
Herbata pu-erh jest herbatą czerwoną, która przechodzi dodatkowy proces fermentacji i leżakowania. O ile herbatę pozostałych rodzajów przechowuje się nie dłużej niż rok, o tyle herbata pu-erh może leżeć nawet przez 50 lat i nic złego z nią się nie dzieje. Jej charakterystyczną cechą jest bardzo silny zapach i smak. Uważana jest za herbatę mającą bardzo korzystny wpływ na zdrowie.
I ostatnia z wymienionych wyżej herbat, herbata ulung-czyli niebieska lub czasem nazywana turkusową. Zbiór liści tej herbaty odbywa się w ściśle określonym terminie. Zaraz po zebraniu pozostawia się je na słońcu. Kiedy się wysuszą wkłada się do bambusowych koszy i wytrząsając obciera brzegi liści. Suszenie i wytrząsanie odbywa się kilkakrotnie, aż do momentu kiedy liście zyskają kolor żółty. Wtedy poddaje się je lekkiej fermentacji.
Jaki jest zatem skład chemiczny tego napoju i jaki jest jego wpływ na nasze zdrowie?
Otóż herbata zawiera znaczne ilości katechin, głównie epikatechinę, epigallokatechinę są to związki spełniające rolę przeciwutleniaczy. W świeżo zebranych liściach zawartość tych związków może dochodzić nawet do 30% suchej masy. Najwyższe stężenie katechin występuje w herbacie białej i zielonej, czarna zawiera mniej związków z tej grupy gdyż ulegają one rozkładowi podczas procesu fermentacji. Herbata zawiera także taniny, teaninę oraz alkaloidy purynowe, takie jak kofeina. Jest bogata także w niektóre witaminy: A, B1, B2, C, E i K.
Herbata pobudza nasz organizm dzięki teinie, która w przeciwieństwie do kofeiny nie ma negatywnego działania na serce i układ krążenia. Szczególne znaczenie mają flawonoidy, które obniżają poziom cholesterolu we krwi, neutralizują wolne rodniki i mają działanie przeciwnowotworowe.
Kto pije herbatę, ten ma mniej dziur w zębach – twierdzą medycy z Uniwersytetu Stanowego Illinois. Przeprowadzone przez nich badania wskazują, że w herbacie znajdują się substancje, które hamują rozwój płytki nazębnej, a właśnie w płytce mnożą się bakterie wywołujące próchnicę. Naukowcy obliczyli, że w jednym miligramie płytki nazębnej znajduje się około 2,5 miliarda szkodliwych drobnoustrojów, których aktywność zmniejsza zielona herbata. Okazuje się, że skutecznym środkiem przeciwko próchnicy jest zwykła, herbata. Ale pod jednym warunkiem – musi to być herbata niesłodzona, bo obecność cukru niszczy cały korzystny efekt